18/09/23

 


https://www.valga.gal/4093-dous-traballos-sobre-a-organizaci%C3%B3n-da-comarca-de-ordes-e-o-padre-isorna-ga%C3%B1an-o-xxiv-premio-de-investigaci%C3%B3n-xes%C3%BAs-ferro-couselo

-Francisco Sandoval Verea é o vencedor da primeira modalidade coa obra “A paisaxe e a organización do espazo do interior coruñés durante os séculos XVI a XIX” 

- Mª Segunda Llerena Orgaz, de Pontecesures, propón na segunda modalidade un estudo sobre a traxectoria vital, literaria e relixiosa de José Isorna 

Coincidindo co 117 aniversario do nacemento de Xesús Ferro Couselo, que se celebra hoxe, 30 de xullo, dáse a coñecer o fallo da XXIV edición do premio que leva o seu nome. O investigador e arquiveiro Francisco M. Sandoval Verea, natural de Ordes e residente en Allariz (Ourense), é o gañador da primeira modalidade, dotada con 4.000 euros e referida a traballos de investigación de ámbito galego, dentro das especialidades de etnografía, paleografía, numismática, arqueoloxía, historia e historia da arte  

Roi Mesía foi o lema baixo o que Sandoval Verea concorreu ao certame, co traballo titulado “A paisaxe e a organización do espazo do interior coruñés durante os séculos XVI a XIX”, centrado nos concellos que forman parte da bisbarra de Ordes. Nesta investigación, que será publicada polo Concello, abórdase o conxunto de elementos naturais ou propiciados polo home que motivaron a formación desta comarca. Estúdanse, por exemplo, as características do medio físico e a organización que lle deron as comunidades humanas para a súa explotación económica. Tamén se examina a organización eclesiástica e político-administrativa e analízase o papel que xogaron a rede viaria ou as feiras na articulación do territorio comarcal e ata que punto eses e outros aspectos condicionaron o auxe ou declive de determinadas localidades. 

O xurado, cuxa decisión foi unánime, destacou deste traballo a súa boa base documental e o novidoso dalgúns plantexamentos xa que ofrece unha perspectiva bastante actual, centrándose non só no aspecto histórico, senón tamén na organización política e administrativa, nas redes viarias, mercados ou no urbanismo. 

O tribunal estivo presidido polo alcalde, José María Bello Maneiro, e integrado por Xulio Rodríguez González, facultativo do Corpo Superior de Museos; Pegerto Saavedra Fernández, Catedrático de Historia Moderna da Universidade de Santiago; Marcial Gondar Portasany, Catedrático de Antropoloxía da Facultade de Filosofía e Ciencias da Educación da USC; e Pablo Sánchez Ferro, director do Arquivo Histórico Provincial de Ourense e neto de Xesús Ferro Couselo. Reuníronse de xeito telemático o pasado mércores para deliberar sobre os sete traballos presentados ao certame: tres á primeira modalidade e catro na segunda.

Nesta segunda modalidade convócase unha bolsa dotada con 3.000 euros para proxectos centrados en estudos históricos, etnográficos ou sobre persoeiros do municipio de Valga. Neste caso os participantes tiñan que presentar un guión razoado detallando os obxectivos que pretenden acadar co seu traballo, a metodoloxía a empregar e as distintas fases de realización.

A gañadora foi María Segunda Llerena Orgaz, de Pontecesures, que propuxo unha investigación centrada na figura do Padre Isorna, franciscano nado en Barcia (Cordeiro) e falecido en 2016. Co seu traballo pretende afondar no coñecemento deste persoeiro senlleiro dentro do seo da igrexa, nomeado fillo Predilecto de Valga e un dos maiores valedores do idioma galego na liturxia.

O proxecto de investigación afondará nas súas etapas vitais e orixes familiares, a súa vida relixiosa na orde franciscana, a formación teolóxica e pastoral, a súa actividade coma mestre, os diferentes destinos dentro da súa vida relixiosa, a súas viaxes fóra de España, a obra escrita, artigos de prensa, a súa valía coma orador e a relación que mantivo cos grandes intelectuais galegos, ademais da súa presenza na TVG coas misas dominicais en directo e en lingua galega.

  

Valga, 30 de xullo de 2023.  


Síntome moi satisfeita por teren escollido este proxecto de investigación sobre a figura do Padre José Manuel Isorna Ferreirós, un Ilustre valgués. 

Vou poñer todo o meu interés e esforzo en levalo a cabo e procurar que o traballo que leva consigo  esta investigación dé uns bos resultados e agradecer todas as colaboracións prestadas para que o poida conseguir.

Grazas de novo.

Marisel Llerena Orgaz


 

POR FIN CHEGOU!

Aí vén o tren, 
coma un cabalo de ferro, 
galopando cruza pontes,
cruza vales e atravesa montes. 

Botando fume vai pola vía.

Aquel primero tren ía dicindo: 
Alá vou.....!! 
E o seu vapor saía e saía soando: 
Vinde todos a mirar, 
vou pasar, estou chegando! 

Mirade que velaí vén, 
dende Cornes a Carril. 

Fungando a locomotora, 
ruxe, ruxe, co seu chacachaaá...!! 
Cruza a ponte sobre o Sar,
pasa o túnel da Fervenza,
vai camiño a Casal.

Segue a Osebe, 
avisando vai: 
Víndeme contemplar, 
son unha máquina fenomenal!! 

Polo Faramello fura o monte. 
Na Escravitude está xa, 
pedindo á Nosa Señora 
que lle axude a viaxar. 

E no medio do traxecto, 
a Obra de Misericordia: 
dar de beber ao sedento. 

Axiña chega a Padrón, 
ve a Casa de Rosalía 
e, cun saúdo de chifro, 
continúa o seu camiño.

Fungando a locomotora, 
ruxe, ruxe co seu chacachaaá...!! 
Cruza a ponte sobre o Ulla 
e, diante da Factoría, 
por Cesures foi pasar. 

E seguindo por Catoira 
están as Torres de Oeste.
Seguirá pegado ao mar, 
o mar da Ría de Arousa, 
onde se quere mirar 
a Cortegada fermosa.

E en Carril rematou 
a viaxe deste tren, 
do tren que saiu de Cornes 
e que aquí chegou con ben. 

E pasar, pasaron anos, 
van alá cento cincuenta. 

E viajando no tempo 
chegamos a día de hoxe.
Deixounos no "Testamento"
que, por esta antiga liña,
continúe o tren correndo.


O día 15 de setembro de 1873 levábase a cabo a viaxe inaugural da primeira liña de ferrocarril de Galicia, entre Cornes(Conxo) e Carril. que daquela eran concellos e que se anexionaron , o primeiro a Santiago de Compostela e o segundo a Vilagarcía de Arousa. 

Con este pequeno poema quero recordar esta efeméride  na data do seu 150 aniversario.

Marisel Llerena Orgaz