AS NOSAS XENTES

ENTREVISTA A CÁNDIDO ISORNA CASTRO 

DATA DA ENTREVISTA : 28-5-2016

NOME : Cándido Isorna Castro 

IDADE : 82 anos

DATA DE NACEMENTO : 12-4-1934

LOCALIDADE : Catoira

Por: Belén Rey Correa


É Cándido Isorna Castro unha persoa moi coñecida polos veciños de Catoira por ser quen de traballar na primeira traída de augas ao noso pobo.

De seguido coñeceremos un pouco máis a Cándido, despois de que nos conte cousas da súa vida.

-Onde e cando naceu ?

-Nacín o 12 de abril do ano 1934 , épocas difíciles, nunha casa grande en Catoira de Arriba ( Aragunde ) . 
Alí, nunha finca da miña familia chamada “A CAPELA", onde  descubriron un ara votiva dedicada ao deus Bandua, do S-I d.c. , e , tamén a tapa dun sarcófago suevo . Foron uns historiadores dunha universidade os que o afirmaron . Isto aparece nun libro de Catoira chamado “CHAVE E SELO DE GALICIA “ que publicou o Concello de Catoira ( Páxina 42 dese libro ).

-Como era a escola neses tempos ?

-A verdade é que era dura , o mestre castigaba por calquera cousa . Eu , e moitos nenos da miña idade , preferiamos seguir traballando antes que ir á escola .Os únicos que se salvaban destas cousas eran os “señoritos” da Estación , aínda que non moito, xa que en vez de pegarlle o mestre lles pegaban os outros nenos .

-Como eran os castigos do mestre ?

-O castigo era sempre o mesmo ; poñíante de rodillas nun espazo con area e dábanche cunha bara nas mans , eu ás veces baixaba o cú para descansar un pouco pero pillábanme case sempre .

-Como era o mestre ? Explicaba ben?

-Era moi malo. Unha vez tíñamos un examen de quebrados e non fun á escola por medo .

Como xa contei, era malo pero a verdade é que explicaba ben .

-Había que traballar antes de ir á escola ?

-Si . Eu, en concreto , antes de ir á escola , iba ao toxo , levaba as vacas ou labraba a leira. Para facer isto e que me dera tempo de ir á escola despóis , levantábame ás 5 da mañán ou antes , xa que a escola comezaba ás 10 . Todo isto o facía sen almorzar .

De feito , moitos nenos ,co conto de traballar, non lles daba tempo de ir á escola xa que primeiro era traballar e logo era ir ao colexio ; por isto a maioría dos rapaces eran case analfabetos.

- Con cantos anos comezaches a traballar ?

-Eu comecei a traballar aos 16 anos xa que non había cartos , pero eu axudaba de pequeno nas leiras ; ca miña nai poñía patacas . Todo isto aos 9-10 anos .

Comecei a traballar por primeira vez nun taller chamado TRES HERMANOS ; emigrei  e, cando volvín, púxenme a traballar en CEDONOSA aos 22 anos. Estou falando do ano 1941, que foi cando abriu . O soldo era dunhas 200 pesetas á semana ; isto so daba para comer e nada máis. Hoxe en día 200 pesetas son 1,20 euros polo que o soldo dunha semana de fai 60 anos é como tomar un café na actualidade ; pero daquela era bastante máis.

Cada día  traballaba moitas horas .

Falando xa do país, vou volver tocar o tema da escola e vou dicir que para min había tres  "mandatos " :

• No país, o de FRANCO
• Na escola, o do MESTRE
• Na fábrica, o do PATRÓN      

    - Algunha vez tiveches  bronca con algún compañeiro no traballo ?

   

   -Non ; eu penso, e pensaba, que os xaleos hai que evitalos porque sempre    se sae perdendo.

    

   - Como foi a túa vida ?

    -Aos 82 anos que teño pasoume de todo , vivín de neno unhas épocas     

   de posguerra e guerra contínua que eran pouco agradables ; aínda que                      

   xamáis   deixei de loitar e como penso eu, hai que saber adaptarse a todo .

  Eu digo o que pasaba en xeral aínda que a miña familia, ao ter leiras, dáballe

   traballo como xornaleiros a moita xente .Eu non pasei  necesidades, ao  contrario      de moitos nenos da miña época . Tiñamos leiras, como  xa  dixen, e á parte, o meu      pai traballaba na Renfe e o meu avó ,en Fenosa.

    - Como cres ti que ten que ser un home?

   

   Eu creo que un home ten que ser fiel e cariñoso , e sobre todo, ten que ser    

    un home de palabra e non de palabras , a diferenza aquí só está nunha        

    letra      pero cambia totalmente o significado da palabra :

     

   "O de palabra cala e fai o que ten que facer; pero o de palabras fala         

      moito  e non fai nada."

      - Con cantos anos casaches?

      Eu casei con 26 anos e tiven tres fillos, un morreu con ano e medio; pero     

      tamén teño dous netos e un bisneto .

     Eu pensó que é mellor casarse con 20 anos. Esperar moito tamén é malo ;   

      xa que é bonito ter fillos , netos e bisnetos 

O home ao que eu entrevistei é un home duro , pero de gran corazón . Fillo dos anos que lle tocou vivir. Fillo da súa época. Loitador, traballador ; ao que a vida non lle regalou nada . Naceu e viviu a súa xuventude nunha época difícil da historia de España : A guerra civil e a época da posguerra , na que o país estaba destrozado e a xente pasaba necesidades e calamidades .

Un home traballador , leal e valente cara á vida .

Belén xunto con Cándido durante a súa entrevista

AGRADECEMENTO : A Cándido Isorna Castro , que me prestou o seu tempo para facerlle esta entrevista un sábado pola mañán.